دلیل اهمیت نور خورشید و نور طبیعی در عکاسی و فیلمبرداری

اساس تصویربرداری دریافت نور است. برای گرفتن یک عکس ما باید نور را به صفحه حساس به نور برسانیم که می تواند یک فریم فیلم یا یک سنسور دیجیتال باشد. برای این منظور ما باید هم میزان نوری که به این صفحه می رسد را کنترل کنیم و هم میزان حساسیت این صفحه را نسبت به نور. در این مجموعه سه قسمتی قصد داریم از نور صحبت کنیم، و اینکه چطور لنز و دوربین به کمک هم میزان نوردهی را کنترل می کنند.

«نوردهی» در عکاسی به میزان نوری گفته می شود که به صفحه حساس به نور دوربین می تابد. در هر صحنه، صرفنظر از طبیعی یا مصنوعی بودن نور موجود، مقدار مشخصی از نور به سوژه می تابد. مقدار این نور بر حسب چهار فاکتور متفاوت است: شدت نور، مدت تابش نور، فاصله بین منبع نور و سوژه، و اصلاحاتی که روی نور انجام می شود. قبل از پرداختن به نوردهی مختصری راجع به نور و این چهار فاکتور صحبت می کنیم. نور از این جهت جالب توجه است که هم ویژگی های امواج انرژی و هم ذرات را در خود دارد. این ویژگی دوگانه موج – ذره ای نور بر نحوه عملکرد آن در خارج و داخل دوربین و لنز تأثیر می گذارد. شدت یا میزان درخشندگی نور: یک منبع نور در حقیقت از خود فوتون گسیل می کند. 

 

 

بازدید ادامه مطالب با کلیک روی این مطلب

اهمیت نورخورشید در عکاسی

هر قدر تعداد فوتون های تابیده شده از یک منبع نور یا فوتون های منعکس شده از یک شیء بیشتر باشد، آن منبع یا شیء درخشان تر است. یک عکس روشن تر در حقیقت از سنسور یا قطعه فیلمی ساخته می شود که مورد اصابت فوتون های بیشتری قرار گرفته است. در مقابل یک عکس تاریک تر در معرض فوتون های کمتری قرار گرفته است.

مدت تابش نور: خورشید منبع دائمی نور است، برای فرار از آن می توانید یا به طرف دیگر زمین بروید! (: یا به سایه ای پناه ببرید. منابع نور مصنوعی مثل چراغ ها را می توان روشن و خاموش کرد. هر قدر مدت تابش یک منبع نور طولانی تر شود، تعداد فوتون هایی که توسط دوربین دریافت می شوند نیز بیشتر می شود.

فاصله: (چه بخواهیم و چه نخواهیم، عکاسی با ریاضیات ارتباط نزدیک دارد. این مقاله هم مجبور است گریزی به علم ریاضیات بزند. پس اگر به این مبحث علاقه ندارید اجازه دهید پیشاپیش از شما عذرخواهی کنیم!) هر چه به منبع نور نزدیک تر باشید، می توانید فوتون های بیشتری را توسط دوربین دریافت کنید. و هر قدر منبع دورتر باشد، دوربین فوتون های کمتری جمع آوری می کند. خیلی سخت نبود، نه؟ خب، حالا اگر مسافتتان از منبع نور دو برابر شود چه؟ حتما می گویید تعداد فوتون ها نصف و میزان نور هم نصف می شود؟ نه! بنابر «قانون مربع معکوس» با دوبرابر کردن فاصله منبع نور، مقدار نور یک چهارم می شود. چرا؟ چون اینجا فقط فاصله مطرح نیست، بلکه صبحت از مساحت است. نور پس از تابیده شدن از بیشتر منابع نور (به جز لیزرها)، پراکنده می شود. بنابراین نور یک لامپ در فاصله دو متری چهار برابر نور همان لامپ از فاصله چهار متری خواهد بود.

 

 

اصلاحات روی نور: ابزار و تجهیزات فراوانی برای تعدیل و تصحیح نور وجود دارد که می توان از آنها برای کنترل و هدایت نور طبیعی و مصنوعی استفاده کرد. شما نمی توانید نور خورشید را تعدیل کنید، اما ابرها قطعا می توانند این کار را بکنند. ضمن اینکه می توانید از سوژه بخواهید در سایه قرار گیرد، یا خودتان سایه ایجاد کنید. بازتابنده ها (Reflectors)، پراکنده سازها (Diffusers)، و فیلترهای ژلاتینی (Gels) تنها چند نمونه از ادواتی هستند که می توانید برای اصلاح نور از آنها استفاده کنید.

اندازه گیری نور :خب، حالا که فهمیدیم چطور می شود مقدار نور را کم و زیاد کرد، باید کمیتی را برای نور تعریف کنیم تا بتوانیم شدت آن را اندازه گیری کنیم، دوربینمان را متناسب با آن تنظیم کنیم و بعد این تنظیمات را تغییر دهیم تا عکسمان روشن یا تاریک شود. همین تنظیمات عکس است که ما را به مفهوم «مقدار نوردهی» (Exposure Value) یا همان EV میرساند که گاهی هم به آن استاپ (Stops) می گوییم. شدت نور همان روشنایی نور است، اما حتی اگر بتوانیم عددی را برای روشنایی تعیین کنیم، باز هم این تعیین کمیت برایمان جذابیتی ندارد، چرا که دوربین ها می توانند در هر نوری، حتی در تاریکی عکسبرداری کنند. چیزی که برای ما مهم است تعیین یک مقدار اولیه است تا وقتی تنظیمات دوربین را تغییر می دهیم بفهمیم که این تغییرات چه تأثیری روی نوردهی می گذارند و اگر به اصلاحاتی نیاز دارد، این اصلاحات چطور باید انجام شوند.

 

 

به زبان ساده، «نوردهی کافی» برای یک تصویر را می توان با مقدار اولیه EV0 مشخص کرد. وقتی یکی از تنظیمات دوربین را تغییر می دهیم تا تصویر تاریک تری داشته باشیم، EV منفی می شود. در تصویر روشن تر EV مثبت می شود. اینجاست که آن مقادیر کمّی که قبلا گفتیم به کار می آیند. EVها عددهای مشخصی هستند که ما بتوانیم به کمک آنها میزان تغییرات از EV اولیه را حساب کنیم. رهدف از نوردهی این است که ما مقدار مشخصی از نور را به درون دوربین و لنز هدایت کنیم تا بتوانیم تصویری از سوژه بگیریم که متناسب با سبک هنری مورد نظرمان باشد. یادتان باشد نگفتیم هدف «نوردهی کافی» است. عکاسی یک هنر است، و اگر بخواهید می توانید برای بیان بهتر سبک هنری تان تصاویری بگیرید روشن تر (با نوردهی بیش از حد یا overexposed) یا تاریک تر (با نوردهی ناکافی یا underexposed)، پس فکر نکنید هر عکس و تصویری که می گیرید باید حتما «نوردهی کافی» داشته باشد. در ادامه این مقاله زمانی که به واژه "کافی" بر می خورید می توانید آن را مقتضی با سبک عکاسی و تصویربرداری خودتان تعبیر کنید. پس کاری که مد نظر شماست، این است که دوربین یا لنزتان را طوری تنظیم کنید که مقدار درستی از نور وارد دستگاه شود و عکسی را خلق کند که شما می خواهید. برای کنترل نور، شما به سه تنظیمات مختلف در داخل دوربین دسترسی دارید. دو راه برای کنترل میزان نوری که وارد دوربین شده و بر صفحه حساس به نور می تابد (دیافراگم و سرعت شاتر)، و یک راه هم برای کنترل حساسیت این صفحه (ISO).

 

 

برای معرفی این تنظیمات به زبان ساده تر بهتر است آنها را با عناصر مشخصی از چشم انسان مقایسه کنیم. دیافراگم مثل مردمک چشم عمل می کند که باز می شود و با انقباض قطر دهانه خود مقدار نور ورودی به چشم را محدود می کند. سرعت شاتر مثل پلک زدن می ماند، با این تفاوت که پلک ها معمولا هنگام بیداری باز هستند. حال تصور کنید پلک هایتان را قبل از بستن، برای یک لحظه باز می کنید تا تصویری را در ذهنتان ثبت کنید. این عمل مشابه عمل یک شاتر در دوربین است. و بالاخره، ISO شبیه به حساسیتی است که سلول های استوانه ای و مخروطی پشت چشم نسبت به نور دارند. تقریبا در تمام دوربین هایی که دارای دیافراگم، سرعت شاتر و ISO تغییرپذیری هستند، امکان کنترل دستی این تنظیمات وجود دارد. در دوربین ها و لنزهای SLR قدیمی این امر با استفاده از حلقه تنظیم دیافراگم و دکمه مدرج تنظیم سرعت شاتر ممکن بود. البته در بیشتر دوربین های امروزی هم می توانید به طور دستی دیافراگم، سرعت شاتر و ISO را تغییر دهید. اگر یاد بگیرید که چطور و چه موقع باید این تنظیمات را تغییر دهید، در عکاسی حرفه ای تر خواهید شد و کنترل بیشتری روی تصاویرتان خواهید داشت.

 

 

نور پردازی یک مهارت اساسی در عکاسی است.از گرفتن عکس از یک رویداد گذرا که نور موجود را به کار گرفته تا تصویری تبلیغاتی که در آن از نورپردازیهای خاص استفاده می شود.نور ماهیت عکاسی است و بدون آن عکسی وجود نخواهد داشت. کلمه فوتو-گرافی از کلمه یونانی photo و graph تشکیل شده که به معنای نور نگاری است. برای همراه شدن بازبان نور، عکاس نیازمند دانش، مهارت و هنروری است. 

نور مصنوعی

عکاس و به خصوص عکاسان غیر حرفه‌ای فراوان به پدیده رنگهای غالب برخورد می‌کنند. برای گرفتن عکس شب یا عکس زیر نور مصنوعی، همان فیلم مورد استفاده قرار می‌گیرد. خفیف ساختن این اثرهای رنگ ممکن است، اما چندان آسان نیست. رنگهایی که به وسیله لامپهای مهتابی، با فیلم برای نور طبیعی یا نور مصنوعی ایجاد می‌شوند متعددند. به این دلیل بهتر است که راهنمای فیلم‌ها مشخص گردند. بر روی عکسهایی که بدون صافیگرفته شده‌اند، نور لامپهای مهتابی غالب اوقات رنگ آبی-سبز به وجود می‌آورد. استفاده از صافی امکان تبدیل کردن فیلم برای نور طبیعی را به فیلم برای نور مصنوعی آسان می‌کند. اما این اصلاح، غالب اوقات رنگ گرمی را که جو مشخصه‌ای عکس را آشکار می‌کند، از بین می‌برد. تصحیح به کمک صافی‌های ضعیف تر از همان رنگ نتیجه‌هایی به دست می‌دهد که میان دو غایت واقع می‌شوند.

 

 

نور طبیعی

عکسهایی که در نور طبیعی با فیلم مخصوص گرفته می‌شوند می‌توانند دارای زیر و بم‌های رنگی باشند. در واقع، ترکیب طیفی نور طبیعی باعث تغییرهای محسوسی می‌شود. هنگام صبح و شب به دلیل پخش موجهای کوتاه آبی از خلال لایه‌های جو، نور خورشید قرمزتر است. هنگامی که نور خورشید در مکان بالاتری در آسمان قرار دارد، موجهای نوری از لایه نازکتری از جو عبور می‌کنند و نسبت متعارف موجهای آبی از نو برقرار می‌گردد. بنابر فیلم مورد کاربرد باید دست کم از صافی فرابنفش استفاده شود، با وجود این در اکثر موارد صافی "اسکای لایت" ترجیح داده می‌شود

نور را می توان از نظر منبع آن به سه دسته عمده نور خورشید، نور مصنوعی و نور موجود تقسیم بندی کرد.

نور خورشید: معمول ترین منبع نور عکاسی است که به دلیل شدت و درخشندگی آن همه نوع عکسبرداری را امکان پذیر می سازد. بسیاری از روشها و فنونی که در عکاسی وضع شده، بر اساس استفاده از نور خورشید است. در واقع در آغاز عکاسی؛ خورشید اصلی ترین منبع نور عکسبرداری محسوب می شد. اما به تدریج با ظهور گسترش فنون نورپردازی مصنوعی، اهمیت این نوع نورهای تحت کنترل بیش از پیش شد.

 

 

نور مصنوعی: این نورها شباهت به نور خورشید دارند و به دو نوع فلاش و فنوفلاد تقسیم می شود.

نور خورشید و نور مصنوعی نور موجود محسوب می شوند. نور موجود شامل موارد زیر است:

۱-نور چراغهای معمولی خانگی و محیطهای سرپوشیده مانند نور لامپهای تنگستن،فلورسنت و نئونی. شدت نور این نوع چراغ ها کمتر از فلاش و فتوفلاد است.

۲- نور نسبتا ضعیف خورشید که در محوطه بسته بازتاب شده باشد.

۳- نور ضعیف خورشید به هنگام قبل از طلوع و بعد از غروب.

۴- نور خورشید در روزهای بارانی و برفی.

۵- نور حاصل از شعله آتش یا شمع.

۶- نور پراکنده خورشید که به طور یکنواخت روشنایی دارد. در چنین شرایطی، بسته به نور موجود، باید زاویه عکسبرداری طوری انتخاب شود که منابع نور در برابر دوربین قرار نگیرند. در غیر این صورت باید نورسنجی را به گونه ای انجام داد که ملاک نه منبع نور، بلکه محیط تاریکتر باشد تا عکس تیره نشود. معمولا برای عکسبرداری از شرایط نوری ضعیف از فیلمهای حساس تر استفاده می شود که نورهای خفیف را هم ثبت می کند. نور موجود در فضای بسته، مثل نور پراکنده خورشید در داخل خانه، موقعیت مناسبی را برای گرفتن عکسهای با تضاد سایه روشن متوازن فراهم می کند. اولین تکنیک نورپردازی در خارج از محیط بسته، کارکردن اطراف خورشید است. به این معنی که در هنگام عکاسی، سوژه مورد نظر نباید در مقابل نور خورشید قرار گرفته باشد بلکه وضعیت مکانی عکاس و دوربین باید به ‌گونه‌ای باشد که خورشید در پشت سر عکاس قرار گیرد. وجود خورشید در پشت‌سر عکاس موجب می‌شود که نقش نور اصلی را در عکاسی بازی کند. اگر شرایط محیط به نحوی باشد که نتوان به این شکل عمل کرد در نتیجه بهتر است به منظور جلوگیری از ایجاد سایه از فلاش اجباری استفاده شود. به افراد مبتدی و تازه‌کار توصیه می‌شود که در وسط روز در خارج از محیط بسته به هیچ‌وجه عکس نگیرند. وسط روز درست زمانی است که خورشید در بالاترین نقطه قرار می‌گیرد و این امر موجب تولید سایه‌ای شدید روی سوژه خواهد شد. در شرایطی که مجبور به عکس گرفتن در این زمان هستید، توصیه می‌شود برای تاباندن نور روی سوژه از منعکس‌کننده یا برای کم کردن شدت نور از یک چتر استفاده کنید. در روزهای آفتابی به نور پشت، نیازی نیست و به منظور ایجاد نور فرعی در محیط از یک منعکس‌کننده استفاده می‌شود. در روزهای ابری روشن یک نور تلطیف شده بدون سایه وجود خواهد داشت، این شرایط بهترین شرایط برای گرفتن عکس خواهد بود و عکس زیبایی را ارایه خواهد داد. یک ساعت بعد از طلوع آفتاب و یک ساعت قبل از غروب آفتاب در نظر عکاسان حرفه‌ای به “ساعت طلایی”‌ مشهور است. غروب و طلوع خورشید هر کدام به نوعی متفاوت، نور طبیعی را به عکس می‌تابانند. عکاسی در این دو زمان به عکاس اطمینان می‌دهد که نور مناسب به سوژه تابیده شده است و نگرانی در خصوص نتیجه نهایی وجود نخواهد داشت. در این دو زمان به دلیل طول موج‌های بلند خورشید که لطیف و گرم هستند پوست افراد، روشن‌تر و زیباتر به نظر می‌رسد بنابراین جلوه‌ای زیبا در عکاسی خواهند داشت. برای بهتر شدن عکس تنها باید به این نکته توجه داشت که سوژه در مقابل نور خورشید قرار نگرفته باشد.

در عکاسی همیشه باید به نکاتی که در خصوص کنتراست وجود دارد توجه داشت و در شرایط مختلف آن را در نظر گرفت. در برخی شرایط این امکان وجود دارد که نور مناسب برای سوژه یا محیط وجود نداشته باشد، در چنین شرایطی برای جبران چنین نقصی بهتر است که از سه پایه و شاتر با سرعت پایین استفاده شود. سه پایه باعث ثابت ماندن دوربین و مانع تار شدن تصویرها می‌شود. اگرچه سرعت پایین شاتر تا حدودی کمبود نور محیط را جبران می‌کند و عکس باکیفیتی را ارایه می‌دهد اما برای شرایط کاملا تاریک به ‌طور حتم کارایی نخواهد داشت. به منظور بهتر شدن کیفیت عکس می‌توان از مود سایه که در برخی دوربین‌ها وجود دارد برای ایجاد یک عکس هنری و با کیفیت استفاده کرد. عکاسی در نور مستقیم خورشید می تواند ایجاد موارد ناخواسته از جمله کنتراست بالا، سوختگی قسمتی از تصویر ، ایجاد lens flare وغیره شود

 

 

.در این حالت چه باید کرد؟ برای پاسخ به این پرسش و حل مشکلات از این گونه، در ادامه با ما همراه باشید:

۱-به سمت سایه حرکت کنید:

چنانچه امکان دارد که سوژه به ناحیه ای که در آنجا سایه می باشد ، منتقل نمایید.البته در حالت پرتره این یکی از بهترین انتخاب ها است ، گاهی اوقات آسانترین راه بهترین راه است.

۲-خودتان سایه را ایجاد کنید:

چنانچه از سوژه ای عکاسی می کنید که قابل انتقال و یا حرکت نمی باشد خودتان سایه را ایجاد کنید به وسیله جسمی می توانید مانع رسیدن نور مستقیم خورشید به سوژه شوید.

۳-از فلاش استفاده کنید:

زمانی که سوژه رو به نور قرار دارد کار شما آسان است ولی زمانی که پشت به نور است و نور خورشید مستقیم به سمت دوربین می تابد برای جلو گیری از ایجاد سایه های تند می توانید از فلاش استفاده نمایید.

۴-استفاده از یک منعکس کننده Reflector :

چنانچه برای شما مقدور است برای جلوگیری از ایجاد سایه های تند و ناخواسته می توانید از یک رفلکتور و یا چیزی شبیه آن که بتوان نور خورشید را به سمت سوژه منحرف نمود ، استفاده نمایید که البته استفاده از یک منعکس کننده در همه مکانها و زمانها امکان پذیر نمی باشد.

۵-زاویه دید خود را تغییر دهید :

گاهی مواقع انتقال سوژه امکان پذیر نمی باشد اما خودتان می توانید با تغییر در موقعیت خود این مشکل را حل نمایید . تمام زوایا را بررسی نموده ممکن است گاهی اوقات عکاسی از بالا به پائین و یا پائین به بالا موثر باشد.

۶-از هود–lens Hoodاستفاده نمایید:

چنانچه با مشکل lens flare مواجه هستید می توانید از یک هود لنز استفاده نموده تا این اثر نا خواسته را خنثی نمائید . البته استفاده از هود در زیر نور خورشید و مکانهای پر نور موثر و مطلوب می باشد.

۷-استفاده از فیلتر:

یکی از راه های دیگر جهت کاهش میزان نور ، استفاده از فیلتر های عکاسی است.شما می توانید از فیلتر ND (تراکم خنثی) و یا پلاریزه در تمام اوقات استفاده نمایید. فیلتر پلاریزه  کمک می کند تا نور کمتری به دریچه دوربین وارد شده و شما کنترل بیشتری بر روی نور ورودی داشته باشید همچنین در عکاسی از آسمان می تواند آسمانی آبی را در تصویر شما ایجاد نماید.

۸- تنظیم تراز سفیدی – White Balance  :

در اکثر دوربین های موجود امکان تنظیم تراز سفیدی  وجود دارد . البته ممکن است زمانی که تصویرتان را ویرایش می کنید آن را تنظیم کنید ولی این نکته را به خاطر داشته باشید تنظیم تراز سفیدی در خود دوربین همیشه نتیجه بسیار بهتری به دنبال دارد.

۹-Metering :

نور مستقیم همیشه باعث خطا در تنظیم فاصله یابی دوربین می گردد.در اکثر مواقع  ، انتخاب حالت Spot بسیار مفید بوده چون سوژه در مرکز توجه دوربین قرار دارد. برای اینکه بهترین نتیجه را بدست آورید همیشه حالتهای فاصله یابی را متناوباً استفاده نمایید و سپس عکسی که گرفته اید را بررسی نموده و از نتیجه کار اطمینان حاصل نمایید.

۱۰-عکاسی سایه – Silhouette :

Silhouette درلغت به معنی شبح و نیمرخ هر چیزی که تاریک و سیاه است ، می باشد.چنانچه نور خورشید بسیار شدید است شما می توانید از آن به نفع خود استفاد نموده و رو به خورشید از سوژهای خودعکاسی نمایید به صورتی که آنها کاملاً در تاریکی قرار بگیرند که به این تکنیک عکاسی سایه و یا  Silhouette گفته می شود.

با استفاده از نور طبیعی عکس های بهتری بگیرید